Στη Γουατεμάλα περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι απασχολούνται στις μονοκαλλιέργειες αφρικανικού φοίνικα, που προορίζονται για την παραγωγή ενέργειας με τη μορφή βιοκαυσίμων. Η επέλαση της αγροτοβιομηχανίας, η οποία κατέχει μεγάλες εκτάσεις στις βόρειες επαρχίες της χώρας, έχει μετατρέψει χωρικούς που καλλιεργούσαν τρόφιμα για την επιβίωση τους, σε εργάτες και εργάτριες γης, απολύτως εξαρτημένους από την προσφορά εργασίας των εταιριών.

Στην περιοχή Sayaxché δραστηριοποιούνται επτά διαφορετικές εταιρίες εξαγωγής βιοκαυσίμων. Πώς έχουν καταφέρει να αποκτήσουν με νόμιμο τρόπο τόσα εδάφη;

Η αγορά γίνεται από τα περίφημα «κογιότ», άτομα ανώνυμα που πληρώνονται από τις εταιρίες για να πείσουν τους ιδιοκτήτες να πουλήσουν τη γη τους: «Κοίτα, αν πουλήσεις το κτήμα σου, με τα λεφτά αυτά θα αγοράσεις ένα φορτηγό για να μεταφέρεις ανθρώπους κι έτσι θα έχεις ένα σταθερό μηνιαίο εισόδημα», είναι ο συνηθισμένος τρόπος προσέγγισης. Έτσι, σβήστηκαν από το χάρτη δεκάδες αγροτικές κοινότητες, από εταιρίες όπως η Tikindustrias και η Repsa, ενώ οι κάτοικοί τους διασκορπίστηκαν σε γειτονικά χωριά.

Αυτός ο κόσμος της μαύρης εργασίας με συνθήκες που παραπέμπουν στην εποχή της αποικιοκρατίας λειτουργεί ως εξής:

Αρμόδιος για την πρόσληψη είναι ο «κοντρατίστα», ένα είδος διαμεσολαβητή, ο οποίος στρατολογεί προσωπικό από τις πιο φτωχές και, επομένως, τις πιο ευάλωτες στην εκμετάλλευση κοινότητες. Αυτός είναι και ο υπεύθυνος για τη μεταφορά τους στις κατασκηνώσεις, όπου πρόκειται να στεγαστούν για το διάστημα στο οποίο απασχολούνται στις φυτείες. Το ταξίδι μπορεί να διαρκέσει μέρες ολόκληρες, και κατά τη διάρκεια του πολλοί από τους ανθρώπους που μεταφέρονται στοιβαγμένοι σαν κρέατα σε φορτηγά, αρρωσταίνουν ή πεθαίνουν. Οι εταιρίες δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη, καθώς επισήμως δε φαίνονται πουθενά ως εργοδότες.

Η πρόσληψη γίνεται προφορικά, χωρίς να υπάρχει κάποιο συμβόλαιο. Τα προσωπικά έγγραφα των εργατών παρακρατούνται μέχρι εκείνοι να διεκπεραιώσουν τα καθήκοντα που τους ανατέθηκαν. Με αυτό τον τρόπο, βρίσκονται σε καθεστώς ομηρίας, καθώς δεν μπορούν να δραπετεύσουν από αυτή την κατάσταση δουλείας. Τα ωράρια είναι εξοντωτικά, η παιδική εργασία οργιάζει, ενώ τα εργασιακά δικαιώματα είναι ανύπαρκτα, καθώς δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε μορφή οργάνωσης και διεκδίκησης καλύτερων όρων εργασίας. Όσο για ιατρική κάλυψη, ούτε λόγος, παρ’όλο που η φύση της δουλειάς είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία των εργαζομένων, οι οποίοι έρχονται σε επαφή με τοξικά φυτοφάρμακα (της Bayer και της Monsanto), χωρίς να τους παρέχεται κανένα μέσο προστασίας.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα διδακτικές και αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγή, για όλες εκείνες τις κοινότητες, εντός ή εκτός Λατινικής Αμερικής, που καλούνται να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια της γης και τη διατροφική τους αυτάρκεια στο όνομα της «ανάπτυξης».

Πηγή: Avispa Midia