Από τη φυλακή Λα Πικότα της Μπογκοτά, ο Χουλιάν Αντρές Χιλ, κατηγορούμενος για συμμετοχή σε δραστηριότητες του Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN), μιλάει για την υπόθεση του, για τις εξεγέρσεις που σημειώθηκαν την περασμένη άνοιξη σε πολλές φυλακές της χώρας, για τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων και για τα οργανωτικά τους εγχειρήματα.

Πώς είναι η κατάσταση στις κολομβιανές φυλακές και σε ποιο βαθμό τις επηρεάζει η εξάπλωση του covid-19;

Το ποινικό σύστημα που έχουμε, επιτρέπει το να φυλακίζεται κανείς χωρίς αποδείξεις και υπάρχει μία συμφόρηση της τάξης του 54%. Σε κάποιες φυλακές συνυπάρχουν πέντε ή έξι άνθρωποι ανά κελί, άλλοι που κοιμούνται στους διαδρόμους ή που κρέμονται από τη στέγη. Πολύπλοκες καταστάσεις που επηρεάζουν τον πληθυσμό που έχει στερηθεί την ελευθερία του, ο οποίος ανέρχεται στα 123.000 άτομα σε ολόκληρη τη χώρα, τη στιγμή που η δυναμικότητα των φυλακών δεν ξεπερνά τα 80.000 άτομα.

Αυτή τη στιγμή με την εμφάνιση του κορωνοϊού και την παγκόσμια πανδημία, όσοι στερούμαστε την ελευθερία μας βρισκόμαστε σε κίνδυνο, δεν υπάρχουν χώροι υγιεινής ούτε μηχανισμοί φροντίδας για καμία ασθένεια. Για παράδειγμα, αρρωσταίνουμε πάρα πολύ συχνά από γρίπη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει επαρκής αερισμός σε αυτό το μέρος, που είναι μία δομή τύπου ERON [αρχικά που σημαίνουν Κατάστημα Εγκλεισμού Εθνικής Κλίμακας και αναφέρονται στις πτέρυγες υψίστης ασφαλείας]. Τώρα ο πανικός και η ανησυχία του κόσμου αυξάνονται, καθώς δεν υπάρχει ιατρική δυνατότητα για να ανταποκριθεί σε μία ανθρωπιστική κρίση τέτοιου μεγέθους. Ο κορωνοϊός προστίθεται στη συμφόρηση, την έλλειψη εγγυήσεων βασικών δικαιωμάτων όπως είναι η υγεία ή η τήρηση των νόμιμων διαδικασιών, γεγονός που οξύνει τη δυσαρέσκεια.

Τα ξημερώματα του Σαββάτου 21 προς Κυριακή 22 Μαρτίου διαπράχθηκε μία σφαγή κρατουμένων στη φυλακή Μοντέλο της Μπογκοτά. Η κολομβιανή κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για μία προσπάθεια απόδρασης από το σωφρονιστικό ίδρυμα, ενώ το Εθνικό Κίνημα Φυλακών Κολομβίας ότι ήταν μία δυσανάλογη καταστολή μίας διαμαρτυρίας που είχε προαναγγελθεί.

Διαφορετικές οργανώσεις είχαν καλέσει για εκείνο το βράδυ ένα «κασερολάσο» ως μία ειρηνική κίνηση που θα τραβούσε την προσοχή της κοινωνίας και του Κράτους. Το κασερολάσο ήταν μία έκφραση καταγγελίας για την ανθρωπιστική κατάσταση στις φυλακές, δεδομένου του συνωστισμού, της εγκατάλειψης από το Κράτος και της αδιαφορίας της κοινωνίας. Μία διαμαρτυρία στην οποία οι άνθρωποι ήθελαν τραβήξουν την προσοχή των κατοίκων της γειτονιάς, αλλά ήθελαν να ακουστούν και παραπέρα. Πότε ξέφυγε η κατάσταση από τον έλεγχο; Όταν το Κράτος αντιμετώπισε μία κινητοποίηση σαν πόλεμο και δεν θέλησε να καταλάβει τα προβλήματα, αλλά επιτέθηκε με όπλα σε ανθρώπους που δεν είχαν όπλα στα χέρια τους.

Αυτό αποτελεί παραβίαση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όπως και στη φυλακή της Κούκουτα, όπου μερικές μέρες αργότερα δολοφονήθηκαν – εξ’ όσων γνωρίζουμε εμείς – άλλα δύο άτομα από πυροβολισμούς όπλου ενός φύλακα του INPEC (αρχικά που σημαίνουν Εθνικό Ίδρυμα Σωφρονισμού και Φυλακών). Η Υπουργός Δικαιοσύνης, Μαργαρίτα Καμπέγιο, βγήκε να κάνει δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης και είπε ότι υπήρχε σχέδιο απόδρασης. Αλλά αυτό καταρρίπτεται από μόνο του, επειδή δεν υπάρχει δυνατότητα να καταστρώσεις ένα σχέδιο ταυτόχρονα στις πολλές φυλακές της χώρας.

Αυτή τη στιγμή, πρέπει να επιλυθεί η ανθρωπιστική κρίση που βιώνουν οι φυλακές μπροστά σε αυτήν την πανδημία που πλήττει τους ανθρώπους που ζούμε εδώ μέσα.

Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος να επαναληφθούν παρόμοια ξεσπάσματα κατά τη διάρκεια αυτής της υγειονομικής κρίσης και να διαπραχθούν νέες σφαγές;

Αυτό που διακυβεύεται τώρα είναι ένα σχέδιο ζωής. Οι άνθρωποι που στερούμαστε την ελευθερία μας θέλουμε να ζήσουμε, όχι να δραπετεύσουμε. Θέλουμε να γίνει σεβαστεί η ζωή μας. Πέρα από τα άτομα που δολοφονήθηκαν, οι αρχές μετέφεραν σε άλλες φυλακές κάποια άτομα για τα οποία υποθέτουν ότι οργάνωσαν το κασερολάσο και αυτή τη «μαζική φυγή». Στη δική μου φυλακή μετέφεραν περίπου 25 άτομα και από την Μπουέν Παστόρ [γυναικεία φυλακή στο Μεντεγίν] περίπου 10 γυναίκες στην Πικαλένια, που είναι μία φυλακή τιμωρίας.

Μετά την καταστολή οι αρχές κήρυξαν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις φυλακές, κάτι που ήταν ένα από τα αιτήματα μας, αλλά αυτό το μέτρο δεν επιδιώκει να διευθετήσει την ανθρωπιστική κρίση στην οποία βρισκόμαστε. Η πιθανότητα να συνεχιστούν τέτοιες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας είναι αναπόφευκτη, θα συνεχιστούν επειδή στο εσωτερικό των φυλακών μπορεί να υπάρξει μία μαζική μετάδοση, εξαιτίας της έλλειψης υγιεινής και ιατρικής φροντίδας.

Επιστρέφοντας στην υπόθεση σου. Δεν είσαι ο μοναδικός πολιτικός κρατούμενος που ανήκει στα κοινωνικά κινήματα. Είναι συχνές οι συλλήψεις κοινωνικών αγωνιστών;

Στη χώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το φαινόμενο των στημένων δικαστικών διώξεων. Στο Congreso de los Pueblos υπάρχουν περισσότερα από 62 άτομα που υπόκεινται σε δικαστικές διαδικασίες. Μαζί μου στη Λα Πικότα είναι άλλοι τρεις κατηγορούμενοι σύντροφοι. Εμείς αυτοαποκαλούμαστε ψεύτικες δικαστικές επιτυχίες, εξαιτίας της ομοιότητας με τις ψεύτικες επιτυχίες του Στρατού, δηλαδή τη δολοφονία νέων σε ολόκληρη τη χώρα από το Στρατό και τη μετέπειτα παρουσίαση τους ως ανταρτών που εξουδετερώθηκαν σε μάχη. Στη δική μας περίπτωση, οι ψεύτικες δικαστικές επιτυχίες προκύπτουν εξαιτίας της απαίτησης της Εισαγγελίας για αποτελέσματα. Καταλαβαίνουμε ότι είναι μία στρατηγική εκφοβισμού του κοινωνικού κινήματος, με στόχο να χτυπήσει τις λαϊκές προτάσεις και να φιμώσει τις φωνές των ασυμβίβαστων ανθρώπων.

Γιατί το να είναι κανείς κοινωνικός αγωνιστής αποτελεί έγκλημα στην Κολομβία;

Στην Κολομβία είναι έγκλημα το να είναι κανείς υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δάσκαλος, συνδικαλιστής ή κοινωνικός αγωνιστής. Αλλά έχει έναν λόγο ύπαρξης αυτή η ποινικοποίηση: εδώ και δεκαετίες μας κυβερνάνε με μία νοοτροπία γαιοκτημόνων και παραστρατιωτικών. Αυτή η νοοτροπία έχει συρρικνώσει τα δικαιώματα όλων μας στη χώρα. Σήμερα οι κοινωνικοί αγωνιστές αντιπροσωπεύουν την αντίσταση των κοινοτήτων στις περιοχές και τις γειτονιές τους και αυτό αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τα συμφέροντα των μονοπωλίων, των πολυεθνικών και αυτών που κυβερνούν αυτή τη στιγμή.

Ποια ήταν η στήριξη μέσα και έξω από την Κολομβία για τέτοιου τύπου φυλακισμένους;

Μέσα στη χώρα ήταν πολύ θετική. Εγώ πάντα συμμετείχα σε συλλογικότητες βάσης, γι’ αυτό και δέχθηκα τη στήριξη πολυάριθμων συντροφισσών και συντρόφων από συλλογικότητες σε γειτονιές, από οργανώσεις χωρικών και δασκάλων.

Σε διεθνές επίπεδο έχω δεχθεί τη στήριξη οργανώσεων και κοινωνικών κινημάτων από τη Λατινική Αμερική, την Ευρώπη και τις Η.Π.Α., χάρη στο γεγονός ότι συμμετείχα ενεργά σε χώρους όπως η Alba de los Movimientos Sociales και η Juventud en Lucha, οι οποίοι τώρα φωνάζουν ότι είμαστε φυλακισμένοι μίας κυβέρνησης που επιδιώκει να μας φιμώσει.

Στην Ευρώπη ο κόσμος νομίζει ότι η Κολομβία είναι μία δημοκρατική χώρα. Μπορεί να επιτρέπει μία δημοκρατία τέτοιες πρακτικές;

Η εικόνα που προβάλλεται για την Κολομβία ήταν πάντα η κατάλληλη, ώστε οι πολυεθνικές να βλέπουν σε αυτήν μία ευκαιρία να επενδύσουν τα κεφάλαια τους. Έχουμε υποστεί μία διαρκή διαδικασία ειρήνευσης, κατά την οποία οι λαοί έχουν υπαχθεί στα συμφέροντα του Κράτους. Αυτό σημαίνει την ισοπέδωση των εδαφών, ότι άνθρωποι που κατέχουν ένα μικρό κομμάτι γης, βλέπουν να τους το αρπάζουν προς όφελος τους πολυεθνικές με σχέδια όπως τα υδροηλεκτρικά και με εξορυκτικές δραστηριότητες που καρπώνονται το νερό, το πετρέλαιο, τον άνθρακα, το κολτάν…

Στην Κολομβία δεν υπάρχει πραγματική δημοκρατία, δε γίνεται σεβαστό το Σύνταγμα, υπάρχει μία φασιστική κυβέρνηση που αγνοεί τις κοινωνικές συμβάσεις. Οι αγώνες μας υπερασπίζονται τα βασικά και θεμελιώδη δικαιώματα, διεθνείς συνθήκες συμβίωσης και σεβασμού για τη ζωή. Πρέπει να θυμόμαστε ότι πολύς κόσμος έχει δώσει τη ζωή του για τις ιδέες του, υπερασπιζόμενος την ελευθερία έκφρασης και σκέψης. Πρέπει να λέμε διαρκώς στην κυβέρνηση ότι δε σέβεται τη ζωή, επειδή συνεχώς μας σκοτώνουν, σφαγιάζουν τους ανθρώπους μας, τους ανθρώπους που το ίδιο το σύστημα έχει οδηγήσει σε φτωχοποίηση.

Υποθέσεις σαν τι δική σου μας θυμίζουν εκείνες άλλων πολιτικών κρατουμένων σε άλλες χώρες. Σε ποιον βαθμό πιστεύεις ότι αυτές οι δικαστικές διώξεις χρησιμοποιούνται για να ποινικοποιήσουν τα λαϊκά κινήματα;

Επιδιώκουν να διαλύσουν το κοινωνικό κίνημα και να σπείρουν τον φόβο στον κόσμο που οργανώνεται: στους φοιτητές, στις νοικοκυρές που υποφέρουν σιωπηλά τόσα χρόνια. Αυτές οι συλλήψεις επιδιώκουν, ακριβώς αυτό, να βασιλεύει η αδικία, η κυβέρνηση της οικονομίας και των ιδιωτικών συμφερόντων.

Εδώ και δύο χρόνια υπερασπιζόμαστε την αθωότητα μου μέσα από τη φυλακή, καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν τις κατηγορίες. Και όπως στη δική μου περίπτωση, πάρα πολύς κόσμος αντιμετωπίζει δικαστικές διώξεις και σκληρές καταδίκες επειδή σκεφτόταν και επειδή ονειρευόταν μία διαφορετική χώρα. Εδώ και πολλά χρόνια θέλουν να ξεμπερδεύουν με το κοινωνικό κίνημα και τις οργανωτικές του εκφράσεις.

Υπάρχουν πρωτοβουλίες, αιτήματα ή επιστολές για τη συλλογική απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων σε τέτοιες στιγμές;

Το Congreso de los Pueblos μας στήριξε με μία ανακοίνωση, στην οποία ζητά την απελευθέρωση των συντρόφων από το Κασανάρε, την Αράουκα και τη δική μου. Καμία φυλακή στην Κολομβία δεν έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί τον κορωνοϊό και αν μας αφήσουν εδώ, είναι σα να αντιμετωπίζουμε τη θανατική ποινή. Επιπλέον, η καταστολή αυξάνεται επειδή οι φύλακες και η αστυνομία απελπίζονται και καταστέλλουν με βίαιο τρόπο οποιαδήποτε διεκδίκηση ή αίτημα κι αν διατυπώσουμε.

Σε τι έχεις αλλάξει από τότε που είσαι στη φυλακή;

Έγινα λίγο πιο γέρος (γελάει). Είχα την ευκαιρία να ακούσω πολλές ιστορίες από πρώτο χέρι, από άτομα που έχουν πάρει μέρος στην ένοπλη σύγκρουση, τα επιχειρήματα και τα κίνητρα τους, επίσης ιστορίες από τους νεαρούς που βρίσκονται εδώ επειδή έκλεψαν ένα κινητό ή έκλεψαν σε ένα μαγαζί για να φάνε. Έχει αλλάξει αρκετά ο τρόπος με τον οποίον βλέπω τον κόσμο. Η φυλακή παίζει το ρόλο του να μας απομακρύνει από την οικογένεια μας και από τους ανθρώπους που αγαπάμε και επιθυμούμε. Όπως έλεγε ένας συγκρατούμενος που είχα κάποια στιγμή, η φυλακή είναι ένας χώρος που καταλήγει να είναι ένα φίλτρο από το οποίο μερικές φορές περνάνε μόνο μερικές αχτίδες φωτός, που είναι η οικογένεια, οι φίλοι, αυτοί που έχουν αποφασίσει να παραμείνουν μαζί μας και να μας συντροφεύσουν. Η φυλακή δε χρησιμεύει σε τίποτα, είναι μία δυσοίωνη επινόηση της ανθρωπότητας. Δεν είναι κάτι περισσότερο από τιμωρία και βάσανα. Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν προς το καλύτερο στη φυλακή. Οπωσδήποτε, όλοι όσοι ονειρευόμαστε έναν διαφορετικό κόσμο και μία διαφορετική ανθρωπότητα, οφείλουμε να βαδίζουμε προς την κατάργηση των φυλακών. Δεν είναι ένα μέρος όπου μαθαίνει κανείς ούτε να είναι άνθρωπος ούτε να είναι δημοκρατικός. Είναι ένας χώρος όπου τα τείχη, η απομόνωση, οι τιμωρίες, οι χειροπέδες, τα σπρέι πιπεριού, σταδιακά απανθρωποποιούν τους ανθρώπους. Κι αυτός είναι ακριβώς ο αγώνας μας: να παλεύουμε ενάντια στην απανθρωποποίηση και να διατηρούμε την ανθρωπιά ενάντια σε αυτό το μακάβριο σχέδιο εξόντωσης μας ως ανθρώπινα όντα.

Πώς επηρεάζει η φυλακή την υγεία σου; Πώς αισθάνεσαι από φυσική και από ψυχολογική άποψη;

Από φυσική άποψη επιδεινώνεται κανείς σιγά – σιγά επειδή η διατροφή του είναι πολύ κακή, φτάνει ωμή, κακομαγειρεμένη στις πτέρυγες και δεν πληρεί τις ελάχιστες προδιαγραφές σε πρωτεΐνες, δημητριακά, βιταμίνες, φρούτα… Περιττό να πω, φαντάζομαι, ότι και σε άλλα μέρη του κόσμου είναι τα ίδια ή και χειρότερα, αλλά κι εδώ αποδυναμωνόμαστε από άποψη φυσικής υγείας. Ψυχολογικά παραμένω δυνατός επειδή έχω τη στήριξη της μητέρας μου, των ανιψιών μου και πολλών συντρόφων όπως των αδερφών από τη λαϊκή διαδικασία Quinoa. Αυτή η στοργή με κάνει να μην πέφτω.

Θα άλλαζες κάποια πράγματα από αυτά που έκανες προτού μπεις στη φυλακή;

Πάντα αφιέρωνα πολύ χρόνο στις κινηματικές διαδικασίες και συνήθως ήμουν απών σε οικογενειακές συγκεντρώσεις. Αυτό θα άλλαζα. Εάν επιβιώσουμε από αυτόν τον κορωνοϊό και από αυτήν την καταστολή, θα αφιέρωνα περισσότερο χρόνο στα ανίψια μου, στην οικογένεια μου, στη μητέρα μου.

Πώς είναι οι σχέση των πολιτικών κρατουμένων με τους κοινωνικούς; Προκύπτουν κοινές πρωτοβουλίες ή ανταλλαγές στο κοινό περιβάλλον;

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι πλέον δεν υπάρχουν χωριστές πτέρυγες για πολιτικούς κρατούμενους, κοινωνικούς και για παραστρατιωτικούς. Αυτές τις στιγμές είμαστε όλοι μαζί σε προαύλια συγκατοίκησης. Οι πολιτικοί κρατούμενοι του ELN, των FARC ή των κοινωνικών κινημάτων, όπως εγώ, ψάχνουμε τον καλύτερο τρόπο να οργανωθούμε, ξεκινώντας από το να σεβόμαστε τους χώρους και προωθώντας την επικοινωνία. Με τους κοινωνικούς κρατούμενους έχουν καθιερωθεί χώροι κοινής δημιουργίας και διαλόγου. Με την Επιτροπή Πολιτικών Κρατουμένων (CPP) έχουμε χτίσει έναν χώρο επιμόρφωσης στα ανθρώπινα δικαιώματα για να μπορούμε να υποστηρίξουμε τον εαυτό μας. Και με την Δικηγορική Ομάδα Pueblos, κάποιους καθηγητές του Παιδαγωγικού Πανεπιστημίου και το Ίδρυμα Pasos, οργανώσεις που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, δημιουργήσαμε μία σχολή, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 κρατούμενοι. Αυτοί οι χώροι επιμόρφωσης και μοιράσματος, όπου ακούει ο ένας τον λόγο του άλλου και αντιλαμβάνεται το συναίσθημα του, το βάθος των συλλογισμών του, όλα αυτά μας έχουν επιτρέψει να διαμορφώσουμε στοχευμένες προτάσεις προς το έξω, με στόχο να κάνουμε πιο αξιοπρεπείς τις συνθήκες ζωής τον κρατουμένων. Επίσης έχουμε συνδεθεί με το Εθνικό Κίνημα Φυλακών, μία οργανωτική έκφραση που αποφάσισαν να χτίσουν πριν από 20 χρόνια οι κρατούμενοι και οι κρατούμενες και η οποία είχε εγκαταλειφθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ειρήνης με τις FARC. Αυτή τη στιγμή που έχει σκληρύνει η καταστολή, έχει επανακάμψει ως οργανωτικό εργαλείο και εμείς συμμετέχουμε ταπεινά εκεί, ως καλοί ακροατές και ερμηνευτές της κατάστασης για να προτείνουμε πράγματα.

Για να κλείνουμε σιγά – σιγά, σε ποια φάση της διαδικασίας βρίσκεται η υπόθεση σου; Ποιος είναι ο στόχος της Εισαγγελίας;

Είμαστε σε μία φάση της δίκης μετά τις προανακρίσεις. Η επόμενη ακρόαση ελπίζουμε να μπορέσει να συνεχιστεί, να μην έχει πάθει κορωνοϊό η Εισαγγελέας και να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε με αξιοπρέπεια την αλήθεια, το δικαίωμα να οργανωνόμαστε και να βλέπουμε κριτικά αυτά που συμβαίνουν στη χώρα και στον κόσμο.

Τι θέλεις να πεις σε όσους παρακολουθούν την υπόθεση σου;

Να τους ευχαριστήσω πολύ και να τους πω ότι εδώ δεν υπήρχε, όπως ειπώθηκε, κανένα σχέδιο φυγής, ότι εδώ υπάρχει ένα σχέδιο ζωής, όπου οι άνθρωποι είπαν με μία πληγωμένη κραυγή, πίσω από τις πόρτες και με την κατσαρόλα στο χέρι, «θέλουμε να ζήσουμε».

Ευχαριστώ από καρδιάς όσους εκφράζουν την αλληλεγγύη τους με το σκοπό μου, που είναι σκοπός χιλιάδων και εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο, το σκοπό της δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς και της αλήθειας. Τα λόγια που μου έρχεται να μοιραστώ μαζί σας, είναι ότι οφείλουμε να είμαστε πάντα μπροστά, υπερασπιζόμενοι τη χαρά και την ελπίδα.

…………………

Πηγή: El Salto Diario